Hier verwijs ik naar boeken of artikelen die ik de moeite waard vind.

In de eerste plaats is dat het boek Wie het niet weet mag het zeggen van Harm van der Gaag. Hij opende in 2004 filosofische praktijk ‘Denk Dieper’ in de binnenstad van Utrecht. Inmiddels is de werkwijze die Harm ontwikkelde toonaangevend in het vakgebied. Bij hem heb ik de opleiding filosofisch practicus gevolgd. Wie wil weten hoe de methode werkt kan ik dit boek van harte aanbevelen.

Mijn eigen boek Verwondering verscheen in 2016. Het is geschreven voor leraren en pedagogen die kinderen en jongeren willen helpen goede vragen te stellen. Jonge kinderen stellen voortdurend vragen over de wereld om hen heen. Als echte peuter- en kleuterwetenschappers leren ze hoe die wereld werkt. Mijn boek begint vanuit de zorg dat in ons onderwijs maar weinig ruimte is om door middel van vragen wijzer te worden. Het biedt talloze praktische handreikingen om daarmee in de klas en buiten school aan de slag te gaan.

Zie ook deze pagina, waar je mijn boek Verwondering kunt bestellen.

Een ander boek , dat heel goed aansluit bij de methode van de filosofische praktijk, is The Island of Knowledge: The Limits of Science and the Search for Meaning door Marcelo Gleiser. Het idee achter dit boek is dat we leven op een eiland van kennis in een uitgestrekte oceaan van het onbekende. We kunnen het eiland groter maken door onze kennis te vergroten. Daarmee wordt de oceaan niet kleiner, maar de kustlijn van ons eiland wordt wel langer. Wijsheid bereiken we door langs die kustlijn te wandelen, de grens waar we het niet meer weten. Heel interessant boek dat deze filosofie illustreert met voorbeelden uit de astrofysica.

Plato not Prozac! door Lou Marinoff, een aardig boek dat laat zien hoe een filosofische denkhouding je verder kan helpen. Wie staat voor een dilemma, zoals omgaan met een relatie, verandering van baan, een ethisch probleem, betekenis geven aan het leven, vindt in dit boek adviezen bij elke voorkomende levensvraag. Dat is meteen het verschil met de werkwijze in mijn filosofische praktijk. Hoewel de denkers die in dit boek worden besproken aan de basis liggen van onze methode, werken filosofisch practici wezenlijk anders. In plaats van onze bezoekers een advies mee te geven zoals dat door een van deze oude filosofen is opgeschreven, laten wij hen zelf denken en onderrichten we hen in een denkmethode waarmee ze zelfstandig verder komen.

De volgende twee boeken gebruik ik bij mijn oplossingsgerichte begeleiding van talentvolle en onderpresterende jongeren. Het eerste is Zie je me wel? Motiveren van begaafde leerlingen in het VWO van Inemiek van Mameren-Schoehuizen, Miriam Groensmit en Irma Jansen. In dit boek worden drie projecten beschreven: het verbredingsproject, het POP-project (Persoonlijk Ontwikkelings Plan) en het TOP-project (Toekomstgericht Ontwikkelings Plan). Alledrie de projecten doe ik met mijn leerlingen op mijn school, het ECL in Haarlem en bied ik ook in mijn praktijk De Verwondering aan

Het tweede is Onderpresteren – help je kind de middelbare school door zonder duwen en trekken van Saskia Bruyn en Monique Schaminée. Dit boek is met name bedoeld voor ouders van tieners, maar is ook heel nuttig voor docenten. Onderpresteren is een praktisch boek. Aan de orde komen onder meer:

• Wat is onderpresteren precies en hoe herken je het?
• Waarom liegen onderpresteerders en hoe kun je daarmee omgaan?
• Welke rol spelen ouders bij het ontstaan en in stand houden van onderpresteren
• Hoe verhoudt onderpresteren zich tot faalangst?
• Wat is de beste opstelling voor ouders van kinderen op de basis- en middelbare school?
• Hoe kun je je kind effectief motiveren?

andere publikaties

Ik schrijf voor diverse onderwijsbladen en blogs over onderwijs en pedagogie – o.a. mijn eigen blog dickvanderwateren.nl en Onderzoek Onderwijs, een blogcollectief van 25 leraren en onderwijsonderzoekers.